از ابتدای همه گیری (اپیدمی) ایدز، مباحثه پیرامون منشا اولیه ایدز مورد علاقه و بحث و جدل بود. اولین موارد ایدز در ایالات متحده امریکا در سال ۱۹۸۱ رخ داد. ولی اطلاعات بسیار کمی در مورد منبع بیماری ارائه شد. بعد ا مدت ها، در حال حاضر مشخص شده که عامل بیماری ایدز، همان HIV است. بنابراین برای پیدا کردن منشا ایدز بایستی بدنبال منبع HIV بود. اگر شما هم از دسته افرادی هستید که به این بحث علاقه دارید، در این مقاله از ایران اچ ای وی می توانید موارد مربوط به منشا ویروس اچ ای وی را مطالعه کنید.
بررسی منشا ویروس HIV
مساله منشا اولیه ویروس ایدز می تواند یکی از موارد مورد علاقه آکادمیک باشد. پی بردن به منشا ویروس و چگونگی سیر تکاملی آن در تولید واکسن بر ضد HIV و درمانهای موثرتر در آینده، مفید است. همانگونه که فهم همه گیری (اپیدمی) ایدز در تعیین عملکرد آینده و ایجاد برنامه های آموزشی و پیشگیری کارآمد، موثر است.
HIV جزئی از خانواده Lentiviruses است. Lentiviruses بجز HIV در محدوده وسیعی از حیوانات (nonhuman) یافت شده اند. این Lentiviruses به صورت کلی تحت عنوان simian viruses) SIV ویروس میمون) شناخته می شود. امروزه پذیرفته شده است که HIV زاده ای از (SIV (Simian (monkey) Immunodeficiency Virus است.
شکل گیری نوع سوم ویروس از رابطه جنسی میمون ها و آلوده شدن انسان
نتایج ۱۰ ساله تحقیق های انجام شده در تعیین منشا و سیر تکاملی HIV بوسیله Paul sharp از دانشگاه ناتینگهام و Beatrice Hahn از دانشگاه آلاباما در سال ۲۰۰۳ منتشر شد. آنها به این نتیجه رسیدند که شامپانزه های وحشی که همزمان بوسیله دو ویروس SIV آلوده بودند از طریق تماس جنسی منجر به ایجاد فرم سومی از ویروس شدند که توانایی آلوده کردن انسان و ایجاد ایدز را داشت. همچنین در ابتدا چیزی به عنوان علائم ایدز شناخته نمی شد.
نمونه های شناخته شده از اولین آلودگی ها با HIV
در این قسمت سه نمونه از اولین آلودگی ها با ویروس HIV را بررسی می کنیم که در سال های مختلف مشاهده شده بود.
۱- HIV یافت شده در نمونه پلاسمائی که در سال ۱۹۵۹ از یک مرد مشاهده شده بود. این مرد در منطقه ای بوده است که اکنون این منطقه در جمهوری کنگو واقع است.
۲- HIV یافت شده در نمونه بافتی از نوجوان آمریکایی که در سال ۱۹۶۹ در ST. louis فوت کرد.
۳- HIV یافت شده در نمونه بافتی از ملوان نروژی که در سال ۱۹۷۶ فوت کرد.
اولین بار، HIV در چه زمان و مکانی به بدن انسان وارد شده است؟
در سال ۱۹۹۸ برای نمونه پلاسمای سال ۱۹۵۹ آنالیز انجام شد و تفسیر آن بیانگر این بود که HIV-1 حدود دهه ۱۹۴۰ یا اوایل ۱۹۵۰ به بدن انسان وارد شده است. دیگر دانشمندان معتقدند که ورود HIV به بدن آدمی به زمانی طولانی تر برگردد. (احتمال حدود ۱۰۰ سال پیش یا قبلتر)
امروزه ، بسیاری بر این باورند که چون HIV تکامل یافته یکی از انواع SIV در نوعی شامپانزه در غرب آفریقا است، بنابراین اولین مورد HIV در انسان در غرب آفریقا پدید آمده است و از آنجا HIV در سراسر جهان گسترش یافته است.
اگر چه ممکن است شامپانزه منشا اولیه HIV نباشد و ممکن است انتقال ویروس به بدن انسان در بیش از یک منطقه صورت گرفته باشد، بنابراین بسیار محتمل است که HIV در یک زمان هم در جنوب آمریکا و هم در آفریقا پدید آمده باشد و حتی ممکن است در آمریکا قبل از افریقا پدید آمده باشد.
شاید هرگز به محل و زمانی که اولین بار HIV در آنجا پدید آمد پی نبریم اما آنچه مسلم است٬ در میانه قرن بیستم، آلودگی با HIV بصورت همه گیری در سراسر جهان درآمد که بعنوان ایدز از آن یاد می شود.
ویروس ایدز چطور میان انسان های جهان پخش شد؟
عوامل مختلفی در گسترش ناگهانی ویروس ایدز نقش داشته است که از مهم ترین آن ها می توان به مواردی مانند مسافرتهای بین المللی، سازمان های خون و استفاده گسترده از مواد مخدر تزریقی و موارد دیگر اشاره کرد. در حال حاضر روابط جنسی کنترل نشده از دسته مواردی است که به شدت در افزایش میزان ایدز در جهان تاثیر گذار است. با اینکه روش های متفاوتی برای برقراری رابطه امن جنسی و پیشگیری از ایدز وجود دارد اما متاسفانه هنوز هم شاهد گسترش این ویروس هستیم. در ادامه به بررسی مهم ترین و اولین دلایل اساسی پخش ویروس ایدز در جهان می پیدازیم.
- سفرهای بین المللی از مهم ترین دلایل پخش ایدز در جهان
نقش سفرهای بین المللی در گسترش HIV بوسیله نقش Patient zero برجسته تر می شود. Patient zero مسئول هواپیمایی کانادایی به نام Gaetan Dugas بود که به اقصی نقاط جهان بسیار سفر می کرد.
بررسی بسیاری از مواد اولیه ایدز نشان داد که آلوده شدگان، بصورت مستقیم یا غیر مستقیم با این فرد، تماس جنسی داشته اند. این افراد آلوده شده به شهرهای مختلفی از آمریکا رفته اند. این مثال نقش سفرهای بین المللی را در گسترش ویروس مشخص می کند.
- کارخانه های محصولات خون و فرآورده های خونی
انتقال خون بصورت یک عمل متداول در پزشکی درآمده و با افزایش نیاز به خون، شاهد رشد بیشتر چنین کارخانه هایی هستیم. در بعضی کشورها مانند ایالات متحده به افرادی پول داده می شود تا خون خود را به کارخانه ها بدهند. در این میان ممکن است بسیاری از افراد معتاد باشند و بدین شکل خون آلوده به سراسر جهان ارسال می شود و در نهایت شاهد پخش ویروس اچ ای وی خواهیم بود. 
در اواخر دهه 1960 فاکتور انعقادی به نام فاکتور هشت (factor VIII) برای هموفیلی ها تهیه شد. برای تهیه فاکتور انعقادی، لازم بود که خون از هزاران اهدا کننده جمع آوری شده و فاکتور هشت از آن استخراج شود و سپس بصورت گسترده در سطح جهان پخش شود. این موضوع باعث شد که هموفیلی ها در معرض آلودگی قرار گیرند.
- مواد مخدر تزریقی
در دهه 1970 بدنبال جنگ ویتنام و دیگر درگیری ها در خاورمیانه، دسترسی به هروئین افزایش پیدا کرد و در نهایت آمار افراد معتاد نیز زیاد شد. این افزایش دسترسی همراه با ایجاد سرنگهای یکبار مصرف پلاستیکی و ایجاد Shooting galleries (جایی که مردم در آنجا می توانستند مواد مخدر لوازمش را از آنجا بخرند، کرایه کنند) بود که این موارد خود راه دیگری برای انتقال و گسترش ویروس HIV بوده اند.
عقده های دیگر درباره منشا ایدز و نحوه شکل گیری آن ها
شاید برایتان جالب باشد که بدایند تئوریهای دیگری نیز در رابطه با منشا HIV وجود که در مورد آن بحث و جدل فراوانی است. در این قسمت به دو مورد از آن ها اشاره می کنیم:
– برخی بر این عقیده اند که HIV بوسیله CIA ایجاد شده است (CIA = سازمان اطلاعاتی آمریکا)
– برخی بر این عقیده اند که HIV بوسیله دستکاریهای مهندسی ژنتیک خلق شده است.
در قسمت پایانی مقاله به بررسی 3 مورد از مهم ترین مواردی پرداختیم که در نهایت باعث پخش ویروس ایدز می شوند. به عنوان آخرین نکته باید بگوییم که در حال حاضر درمان ایدز به صورت قطعی مشخص نشده است اما مهم ترین موردی که باید رعایت شود این است که حداقل از برقراری تماس های نا امن جنسی جلوگیری شود.
